Najstarsze ślady zamieszkiwania człowieka w Pieninach odkryto przypadkowo wiosną 1985 roku podczas prac wykopaliskowych prowadzonych na polu w pobliżu Obłazowej Skały koło Nowej Białej. Okryto podczas tych badań kamienne narzędzia sprzed około 10-9 tysięcy lat p.n.e. (znalezisko zaliczono do schyłkowo paleolitycznej kultury Federmesser) przypadkiem wówczas natrafiono na mało widoczne wejście do pobliskiej, prawie zupełnie zasypanej jaskini. Wysunięto na podstawie tych odkryć hipotezę, że mogła ona być kiedyś zamieszkała przez człowieka . Przystąpiono do badań, które prowadzono ponad siedem lat, a których wyniki przeszły najśmielsze oczekiwania.
W Obłazowej w Pieninach odkryto najstarszą kość pochodzenia ludzkiego na ziemiach Polskich – paliczek kciuka neandertalskiego, pochodzący sprzed ponad 50 tysięcy lat. Szczegółowe badania materiału znaleziska w jaskini udowodniły, że była ona zamieszkała również później, około 40-36 tysięcy lat temu i to kilkakrotnie. Z tego okresu pochodzą kamienne ostrza i zgrzebła.
Stwierdzono, że kolejne grupy ludzi pojawiły się w Pieninach okolicach Obłazowej około 20 tysięcy lat temu. Byli to górnicy kopiący pieniński radiolaryt. W grocie odkryto pochodzące z tego okresu, dwa pochodzenia rogowego kliny z kości renifera są najstarsze narzędzia górnicze odnalezione w Polsce oraz narzędzia z krzemienia, w tym rdzeń wykonany z krzemienia czekoladowego, który wydobywano w oddalonych w Krzemionkach Opatowskich. Do dziś pozostaje zagadką jak powyższy krzemień znalazł się w Pieniach. Jednak najcenniejszym odkryciem z pienińskiej jaskini jest bumerang wykonany z ciosu mamuta, datowany na około 18 tysięcy lat p.n.e. (jego kopia jest prezentowana na wystawie przyrodniczej w Dyrekcji Pienińskiego Parku Narodowego w Krościenku nad Dunajcem). Najmłodsze znalezione przedmioty to: fragmenty naczyń, ołowiane ciężarki i bełt kuszy pochodzą z przełomu XV i XVI w. Są to przedmioty pozostawione przez rybaków łowiących w Dunajcu, którym grota ta służyła za schronienie i miejsce do odpoczynku.
Według wielu archeologów i naukowców badających dzieje i wędrówki człowieka, grota w Obłazowej w Pieniach powinna być rezerwatem archeologicznym odpowiednio zabezpieczonym a następnie udostępnionym do zwiedzania i edukacji. Była by zapewne jedną z największych atrakcji Pienin, miejsce gdzie odkryto kolebkę historii człowieka.